Super megahit, czyli dyskusja „Co się dzieje z językiem”

O zmianach we współczesnej polszczyźnie, normach językowych i sposobach na to, by nasz język nie był tylko zdegradowanym, mało znaczącym dialektem słowiańskim, rozmawiali uczestnicy panelu dyskusyjnego „Co się dzieje z językiem”, który odbył się 29 października 2012 r. w auli I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle w ramach projektu „U-MÓWMY SIĘ NA… POLSKI!” realizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaśle.

Rozmowę, w której głos zabrali językoznawca, profesor Kazimierz Ożóg, oraz poeta, krytyk literacki Grzegorz Kociuba, poprowadził Dariusz Bugalski, poeta, dziennikarz radiowej „Trójki”. Dyskusję poprzedził niezwykle dynamiczny i pełen humoru krótki wykład prof. Ożoga, który opowiedział o najważniejszych prądach kulturowych, które miały wpływ na język polski od 1989 r. Są to jego zdaniem: konsumpcjonizm i związana z nim reklama, która tak jakby nie wierzyła, że słowo znaczy to, co ma znaczyć, hit nie może być hitem, musi być megahitem, medialność, amerykanizacja, która zmienia nasze postrzeganie świata, rewolucja informatyczna, która jest zjawiskiem niezwykle pozytywnym i otwierającym nowe możliwości, pod warunkiem, że potrafimy z niej korzystać, oraz postmodernizm, który przyczynił się do wulgaryzacji i brutalizacji języka. Grzegorz Kociuba zauważył, że wszystkie te zjawiska dają się zauważyć także w najnowszej poezji, i że dużym problemem jest określenie standardów, którymi należałoby mierzyć normy językowe oraz literackie. W odpowiedzi na słowa, że „literatura zdradziła język” zauważył, że w pewnym sensie nie miała wyjścia, bo jej rolą jest opisywanie rzeczywistości, a zatem także rejestrowanie języka.

Postawione przez Dariusza Bugalskiego pytanie jak odnieść się do językowej, a także poniekąd kulturowej sytuacji, wywołało dyskusję z udziałem licznie zgromadzonej publiczności. Młodzież żywo zareagowała na sugestie, by jak najwięcej czytać, bo lektura, nie tylko tradycyjna, papierowa, ale także elektroniczna, rozwija język i poszerza horyzonty. Obecni na sali młodzi ludzie sprzeciwili się kategoryzowaniu młodzieży, jako grupy, która nie czyta, jest trudna i mało ambitna, zaprotestowali także przeciw nurtom w edukacji, według których promowane są tylko z góry określone lektury, obwarowane procedurami rozwiązania zadań i nie ma miejsca na kreatywność i osobność. Jak podkreślili dyskutanci, język jest zawsze kierowany do drugiego człowieka, jesteśmy postrzegani przez to jak mówimy i najważniejsze jest nie to ile mamy lat i jakimi słowami się posługujemy, tylko to, czy umiemy się nawzajem usłyszeć i porozumieć. Niezbitym dowodem, że jest to możliwe, była pełna braw i ekspresji dyskusja, aktywna reakcja uczestników oraz językowe – i nie tylko – porozumienie pomiędzy zaproszonymi gośćmi a publicznością.

Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Promocja języka polskiego”, który towarzyszy kampanii społeczno-edukacyjnej „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.
Patronat nad projektem objęli: Burmistrz Miasta Jasła, Starosta Jasielski, Podkarpacki Wicekurator Oświaty.
Partnerami projektu są: Urząd Miasta Jasła, Powiat Jasielski, Jasielski Dom Kultury, Firma Tekpud, Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle, I Liceum Ogólnokształcące w Jaśle, Sielsky, Hornblend, SBP Oddział w Jaśle.
MBP Jasło