Skutki działań zbrojnych z okresu II wojny światowej dotknęły również Jasło i okolice. Sytuacja na froncie, ale przede wszystkim osobista decyzja starosty jasielskiego Waltera Gentza przesądziła o dalszych losach miasta.
W sierpniu 1944 roku mieszkańcy Jasła liczyli na szybkie wyzwolenie spod okupacji hitlerowskiej. Wzrastała intensywność działania lotnictwa radzieckiego, jak również wzmożenie ruchu wojsk niemieckich, którego kolumny przeciągały w kierunku frontu, ewakuacja rannych, świadczyły o zbliżaniu się oddziałów radzieckich.
Jednak po wybuchu powstania warszawskiego, a następnie po wybuchu powstania w Słowacji całkowicie zmieniono planowany kierunek działań. Dało to władzom niemieckim czas na wysiedlenie i zniszczenie miasta Jasła. Okupant w tym przypadku dążył do unicestwienia miasta, z którego opuszczeniem niewątpliwie już musiał się liczyć. 13 września 1944 roku rozpoczął akt niszczenia Jasła decyzją wysiedlenia mieszkańców, którzy szukali schronienia w okolicznych wioskach. Miasto po opuszczeniu przez mieszkańców było systematycznie grabione i niszczone przez cztery pełne miesiące. Zniszczono 98% jego zabudowy, a zatem miasto przestało praktycznie istnieć.
Dopiero 16 stycznia 1945 roku wojska 4 Frontu Ukraińskiego wyzwoliły Jasło. Obok żołnierzy radzieckich w walkach o Jasło wzięły również udział oddziały artylerii Czechosłowackiej. Po dwudniowych walkach na terenie powiatu jasielskiego około godziny 11 miasto, a raczej jego ruiny zostały oswobodzone. Już w następnych dniach zaczęli powracać do miasta pierwsi mieszkańcy. W zgliszczach starali się odnaleźć resztki dobytku, jakiś osłonięty kąt, w którym mogliby zamieszkać. W dniu 17 stycznia z Rzeszowa przybyła „Grupa Operacyjna”, która przejęła miasto w imieniu władz polskich od radzieckiego komendanta wojskowego. Wydarzenia te upamiętnia nazwa ulicy 17 stycznia.
– 17 stycznia dla mieszkańców Jasła, którzy przez cztery długie miesiące z okolicznych wzgórz obserwowali zagładę Jasła, gdzie pozostawili dorobek swojego życia, był dniem szczególnym. Stwarzał on szansę na powrót do normalnego życia, jeżeli możemy mówić o normalnym życiu w tak zburzonym mieście – podkreśla pan Mariusz Świątek, kustosz Muzeum Regionalnego w Jaśle.
Wszystkie fotografie ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Jaśle
UMJ
Mieszkam właśnie przy ulicy 17 Stycznia i z zainteresowaniem przeczytałam artykuł na temat oswobodzenia naszego miasta.
Jak to w końcu jest z tym wyzwoleniem Jasła? To nie rząd londyński i AK wyzwoliło Jasło tylko wojska frontu ukaraińskiego i czechosłowackie. Przecież o tym od 20 lat po nastaniu jedynej i słusznej władzy się nie mówi. Stały jakieś armaty i pomniki wdzięczności dla wojska to ich z hukiem powywalano. Może mi to ktoś z forumowiczów-historyków wyjaśni.
z tego co mi sie obilo o uszy to lina frontu byla na rzece wislok armia rosyjska poniosla ogromne straty na operacji dukielskiej w rejonie drogi dukla nowy zmigrod byla bitwa pancerna niewiem ile w tym prawdy
też mieszkam na 17 Stycznia i zastanawiałem się że taka nazwa ulicy, ważnej dla jasła daty, ze strony władz jasielskich ma najmniejsze zainteresowanie, chodnik zaczęto remontować i przerwano w połowie, oświetlenie miejscami prosi o pomstę do nieba (ciemno jak ….) a może by tak z jednej strony zrobić zamiast pasa zieleni odgradzającego chodnik od jezdni trasę rowerową…było by to genialne rozwiązanie dla rowerzystów na tej jakże niebezpiecznej czasami ulicy (TIRY) Niech ktoś w końcu zadba o tą ulice !
W Jaśle tak mało rowerzystów a warunki ku temu są zatem pomysł Jaślaka popieram. Fajnie byłoby mieć uliczki rowerowe w Jaśle (jest odcinek długi, który idealnie pasuje – obwodnica) (także 17stycznia i inne pewnie by się znalazły) chociaż na jedną póki co trasę. Może by społ. wyszło z tych samochodów i nie robiło korków.
I po co to było???Aby powspominać?
co za głupi tytuł „oswobodzenia jasła”.czegoś w nim brakuje
i jeszcze to „oswobodzenie”. Ruscy nas oswobodzili? Nie uczyli historii na wsi, oj nie uczyli
A co durny „razdwa” może kaczyński z PiS-em cię wyzwolił? Albo Anders na siwym koniu? Poczytaj i popytaj starszych ludzi to sie dowiesz prawdy ilu dzielnych młodych żołnierzy radzieckich i czechosłowackich zginęło w Jaśle i na przełęczy dukielskiej po to abyś teraz kołku mógł głupoty wypisywać. U nas zdemontowano wszystkie symbole tamtych wspaniałych dni aby młodzi nie pamietali, a wyjedź przez Barwinek to zobaczysz jak szanuje się historię przodków. Tam słowacka młodzież pamieta poświęcenie w wyzwoleniu również II Armi Ludowego Wojska Polskiego. To że zdarzały sie przypadki gwałtów i grabieży to normalne w sytuacji wojny, tak bywa na wojnie i… Czytaj więcej »
a kto jest autorem zdjęć ???
Jednym z pomników upamiętniających wyzwolenie Jasła jednak przez wojska radzieckie – nie przez NATO czy Amerykanów – był oprócz armaty na placu Żwirki i pomniku w parku – pomnik przy Gamracie. Pomnik pozostał, ale uległ zmianie i opatrzony jest napisem mówiącym o hołdzie dla żołnierzy AK i akcji AK w Gamracie. Sciągnięto stare napisy, wyremontowano pomik i założono nowe napisy. Tak traktuje się historię – nie tylko u nas. Nie miejmy zatem pretensji, że gdzieś za granicą niszczy się pomniki polskości.
żołnierze związku sowieckiego nie byli wolni, więc nie mogli nas oswobodzić
Jak to oswobodzili??? Przeciesz to było tylko przejście z jednej niewoli do drugiej.. Rosjanie w prawdzie oswobodzili nas od Niemców ale sami ubezwłasnowolnili… Nie całkiem ale w większej częsci…
możecie pisać głupoty, ale histori nie zmienicie, przykład zmiany napisów na pomniku zw Gamracie jest przykładem głupoty Polaków. Chcą na siłę zapomnieć że jeszcze niedawno włazili w dupę sowietom , a teraz amerykanom i purpurowym. Narodzie ty nigdy nie zaznasz szacunku innych skoro sam się ośmieszasz, poniżasz i obsrywasz.
Jaslo wyzwoli rosyjscy żołnierze z 76 Pierekopskiej Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej pod dowództwem płk. Fiodora Bolbata.W okolicy Dukli i Nowego Zmigrodu zginelo tysiace ludzi linia frontu przebiegala przez wisloke.W latach Wielkiej Wojny Narodowej płk F.D. Bolbat dowodził wojskami sławnej Perekopskiej Dywizji Artylerii Armii Radzieckiej – wojskami, które w ciężkim boju przyniosły wolność naszemu miastu i innym Ziemiom Polskim. Zważywszy zasługi bohaterskich żołnierzy Perekopskiej Dyw. Art. i ich dowódcy płk. F.D. Bolbata MRN
w Jaśle na uroczystej sesji w dniu 22 lipca 1973 roku uchwaliła nadać godność Obywatela Honorowego Miasta Jasła.Po wojnie zginelu wielu saperow przy rozminowywaniu Jasla i okolic
Co stało się z armatą z placu Żwirki i Wigury?
http://www.youtube.com/watch?v=Ba0wOaYDSSc&feature=player_embedded#! tutaj macie film z Jasla
Armata została przeniesiona do muzeum w Dukli.
Fred.Dziękuję za informację
TO NIE PIS NAS WYZWOLIŁ ????????????????
ZWRACAM SIĘ TĄ DROGĄ DO PANA BURMISTZRA MIASTA JASŁA ABY PODJĄŁ DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z REKONSTRUKCJĄ I PRZEBUDOWĄ POMNIKA 600 LECIA MIASTA JASŁA NA SKWERZE W REJONIE ULIC 3 MAJA STASZICA . CZAS SIĘ TYM ZAJĄĆ Co się stało z armatą : No cóż wywieziono ją z I UZMYSŁOWIĆ NIEKTÓRYM ILE NASZE MIASTO MA LAT. TUTAJ TEZ POWINNO SIĘ KOŃCZYĆ I PRZYPOMINAĆ WIELE ROCZNIC ZWIĄZANYCH Z HISTORIĄ NASZEGO MIASTA.Jasła podobno do muzeum w Dukli( a chyba to nawet była haubica ) . Tłumaczono, że szpeci Jasło jest symbolem sowietyzacji. Miał być plac z zielonym skwerem. Niestety niektórzy już nieżyjący pomogli niektórym… Czytaj więcej »
Trzeba nie tylko 17 stycznia przypominać, że Jasło zostało zburzone / w większym % niz Warszawa nie na wskutek działań wojennych , lecz z zemsty / zburzone i ograbione/. Od kilku lat staram się / na podstawie dokumentów i zdjęć o odszkodowanie za straty materialne, jakie poniesli moi rodzice na wskutek wysiedlenia i wywiezienia do Niemiec ich własnosci, trudu z ich odzyskaniem, jednak odpowiedzi z Polsko Niemieckiego Pojednania i rządu niemieckiego/ brak odpowiedzi/ nie napawaja mnie w tej sprawie optymizmem. Nie chodzi mi o żadne osobiste zyski , chciałbym utworzyć / w razie pomyślnego załatwienia sprawy / fundację dla młodych… Czytaj więcej »
Fragment mowy Podkomorzego: Miała nad umysłami wielką moc ta tłuszcza; Bo Pan Bóg, kiedy karę na naród przepuszcza, Odbiera naprzód rozum od obywateli. I tak mędrsi fircykom oprzeć się nie śmieli, I zląkł ich się jak dżumy jakiej cały naród, Świtnie pasuje do odreagowania, przegięcia i zakłamania w najnowszej historii. Od ponad 20 lat bezkrytycznie miłujemy Amerykanów za wizy, NATO za umożliwienie walki na obczyźnie w cudzych interesach oraz dzielnie drzemy koty z Rosją między innymi niszcząc pomniki upamiętniające najczęściej szeregowych żołnierzy którzy walczyli i ginęli daleko od swojego domu. Oni to odpowiadają za zbrodnie Stalina. Typowo po polsku: od… Czytaj więcej »
napiscie cos wiecej o tym bardzo interesujace i moze reszta tez cos sie dowie
Panie Tadeuszu,święte słowa i z tych prawdziwie świętych
„Kiedyś jeden z historyków opowiadal, że najprawdopodobniej w tym miejscu był przed wiekami jeden z pierwszych cmentarzy w Jaśle chyba pobenedyktyńskim zakonie”
cmentarzy w Jaśle było nie mało. Tak jak ten, który w 1900 roku przerobili na park miejski. A źródełko z klasztoru może się nawet jeszcze ostało w piwnicach kina.
pisz dalej
Czy wiecie kto kazał usunąć armatę z placu Żwirki i przekazał ją do muzeum w Dukli?