Pamięć o bohaterskich czynach gimnazjalistów Licem im Króla Stanisława Leszczyńskiego, którzy w 1920 roku wyruszyli do walki z bolszewikami oraz ich bohaterska śmierć, zostały przypomniane podczas sesji Ad futuram rei memoriam – Firlejówka 2009 zorganizowanej przez Fundację im. profesora Romana Saphiera.
Historia Firlejówki, miejsca, gdzie życie oddali uczniowie jasielskiego gimnazjum była żywa w pamięci jaślan, jednak przez wiele lat nie znano miejsca, gdzie znajduje się mogiła poległych bohaterów, których dowódcą był ich nauczyciel Roman Saphiera.
Wielokrotnie podnoszono sprawę odnalezienia mogiły poległych na Ukrainie, ale dopiero inicjatywa dr Elżbiety Przybyszowskiej i założonej przez nią Fundacji im. Romana Saphiera doprowadziły do wyprawy na Ukrainę. Odbyła się ona w 2006 roku.
– Jadąc do Firlejówki wiedzieliśmy tylko, że takie miejsce jest ale nie wiedzieliśmy dokładnie gdzie. Mapy i zapisy kronikarskie są skąpe. Ale dzięki pomocy miejscowych ludzi udało nam się z identyfikować to miejsce – mówił Stanisław Mazan, przewodniczący zarządu fundacji im. profesora Romana Saphiera.
Okazało się, że miejsce wskazane przez miejscowych pokrywało się z posiadanym przez jaślan opisem.
– Posiadany przez nas zapis idealnie pasował do miejsca, w którym się znajdowaliśmy. Jest szczere pole, jest droga prowadząca w kierunku torów, jest budka dróżnicza z polskim znakiem granicznym i leżąca wśród pól mogiła z resztkami drewnianego krzyża – opowiadał o pierwszym pobycie w Firlejówce Stanisław Mazan.
Podczas kolejnej wyprawy na Ukrainę, postanowiono nakręcić film dokumentalny „Firlejówka”. Jak się okazało na miejscu, mogiła, która była zaniedbane, została oczyszczona przez prawosławną ludność tamtych terenów. A wokół krzyża zostały zasadzone kwiaty.
W drugiej podróży do Firlejówki brała udział młodzież I LO. Jakie wrażenia towarzyszyły licealistom, kiedy stali nad mogiłą swoich rówieśników?
– To ogromne wzruszenie stanąć nad mogiłą osób zaangażowanych w wojnę polsko – bolszewicką; osób, które bardzo dużo wniosły do historii; osób, które się poświęciły na rzecz wolnej Polski. Była to okazja do tego aby pomyśleć nad tym co wydarzyło się osiemdziesiąt-parę lat temu – mówił nam Kamil Ruszała, absolwent I LO w Jaśle
Dyrektor I LO Zbigniew Waszkiel dodaje, że przywrócenie pamięci o Firlejówce jest dopełnieniem historii zarówno liceum jak i miasta, które wydało bohaterów, którzy zapisali się w historii Jasła oraz wolnej Polski.
– Pamięć o Firlejówce była silna w latach międzywojennych, natomiast myśmy to „reaktywowali” i myślę, że ta pamięć o naszej „małej historii” została przywrócona. Myślę, że to jest dobry moment aby nasza młodzież pomyślała o przeszłości z naszą szkołą i uczniami, którzy walczyli o niepodległość – mówił Zbigniew Waszkiel.
Kuba Kowalczyk
Jaslonet.pl
Czytaj więcej:
- „Firlejówka” nagrodzona (zobacz film) – 22-05-2009 19:16
Fajowa ta firlejówa była…